Prawidłowe przetwarzanie bodźców wzrokowych wpływa nie tylko na orientację w przestrzeni i sprawne poruszanie się, ale także pozwala nam zdobywać wiedzę o świecie i adekwatnie reagować na zachodzące w nim zmiany. Czynników zaburzających poprawne funkcjonowanie zmysłu wzroku jest wiele, jedne są niezależne od naszej woli, jak genetyka, inne, w tym tryb życia i sposób spędzania wolnego czasu, możemy zmienić. Krótkowzroczność jest wadą wzroku, w której profilaktyka może mieć duże znaczenie. Krótkowidzem jest już co trzecia osoba i część ekspertów upatruje przyczyny, tych narastających problemów, w rozwoju technologicznym i czasie, który przeznaczamy na wpatrywanie się w rozmaite ekrany.
Jak działa oko?
Często gałkę oczną porównuje się do aparatu fotograficznego. W tej analogi obiektywem jest układ optyczny oka, czyli m.in. rogówka i soczewka, a błoną, na której powstają obrazy, jest siatkówka. Zdolność do załamywania promieni świetlnych przez układ optyczny nazywany jest refrakcją. Wady refrakcji, do których zalicza się krótkowzroczność i nadwzroczność, zaburzają skupienie się promieni świetlnych w pojedynczym ognisku na siatkówce.
Krótkowzroczność a dalekowzroczność
Osoby borykającej się z krótkowzrocznością wyraźnie dostrzegają obiekty znajdujące się blisko, ale wraz ze wzrostem odległości od przedmiotu ich widzenie traci ostrość. Im dalej od twarzy, tym obraz jest bardziej rozmyty. Wada ta powoduje, że promienie świetlne ogniskują się przed siatkówką, co sprawia, że do mózgu docierają niewyraźne odwzorowania i ograniczone informacje o otoczeniu. Krótkowzroczność powinna być korygowana, gdyż nieleczona może skutkować całkowitą utratą wzroku.
Nadwzroczność oznacza, że osoba z tym schorzeniem, wyraźnie widzi odległe obiekty, ale nie dostrzega przedmiotów znajdujących się blisko. Zaburzony układ optyczny oka sprawia, że promienie świetlne ogniskują się za siatkówką i tam też powstaje ostry obraz odległego przedmiotu. Przyczyną wystąpienia nadwzroczności jest zbyt krótka ogniskowa soczewki oka lub zbyt krótka gałka oczna. Wada często ma podłoże genetyczne. Nadwzroczność powstaje też w związku ze starczowzrocznością.
Typowe objawy krótkowzroczności
Istnieją typowe objawy obserwowane u osób z krótkowzrocznością. Wadzie tej towarzyszy ból głowy, zmęczenie, mrużenie oczu i uczucie napięcia.
Przyczyny krótkowzroczności
Krótkowzroczność ma różnorodną etiologię. Może powstać gdy występuje:
- nadmierna krzywizna soczewki oka,
- nieprawidłowa krzywizna rogówki,
- wydłużenie gałki ocznej,
- nadmierna zdolność ogniskowania,
- zbyt długa ekspozycja na ostre światło ekranów smartfona, laptopa itp.,
- u osób starszych może być zwiastunem zaćmy.
Krótkowzroczności sprzyja spędzanie większości doby w pomieszczeniach i rzadkie przebywanie na otwartych przestrzeniach. Wada ta bywa też dziedziczona.
Korekta wad wzroku
Specjalista ma obecnie do dyspozycji wiele zaawansowanych rozwiązań w zakresie korekcji wad wzroku, obejmuje to krótkowzroczność i nadwzroczność, dzięki czemu każdemu z pacjentów może dobrać optymalne leczenie i poprawić jakość życia.
Okulary i soczewki
Krótkowzroczność i nadwzroczność korygowana jest dzięki zastosowaniu okularów i soczewek kontaktowych. Krótkowzroczność korygowana jest soczewkami rozpraszającymi – ujemnymi, które przesuwają obraz do tyłu, na siatkówkę. Soczewki sprawiają, że na siatkówce powstaje wirtualny obraz rzeczywisty.
Nadwzroczność korygowana jest dzięki soczewką skupiającym – dodatnim, które przesuwają obraz do przodu na powierzchnię soczewki.
Chirurgia refrakcyjna
Laserowa korekcja wzroku to metoda chirurgii refrakcyjnej, polegająca na wyprofilowaniu krzywizny aparatu optycznego oka przy użyciu lasera. Skutkiem zabiegu jest korekcja kąta padania promieni świetlnych i wyostrzenie obrazu powstającego na siatkówce.
